Çalışan annelerin iş hayatından kopmadan çocuklarını büyütebilmeleri için hayata geçirilen “yarım çalışma ödeneği” uygulaması, binlerce kadına umut oldu. Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından yürütülen destek programı kapsamında, 2016 yılından bu yana toplam 45 bin 641 kişi yarım çalışma hakkından faydalandı. Uygulama kapsamında bugüne kadar annelere 348,2 milyon lira ödeme yapıldı.
Kadın istihdamını desteklemek ve annelik sonrası iş gücünden kopuşu önlemek amacıyla başlatılan yarım çalışma ödeneği, doğum yapan ya da 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen çalışanlara yönelik uygulanıyor. Uygulama, annelere hem gelir güvencesi hem de çocuk bakımında zaman kazandırarak iş ve aile yaşamını dengeleme fırsatı sunuyor.
İlk doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, üçüncü ve sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle verilen yarım çalışma hakkı, çoğul doğum durumlarında 30 gün uzatılabiliyor. Engelli çocuk dünyaya gelmesi halinde ise bu süre 360 güne kadar çıkabiliyor. Belirlenen süre boyunca anneler haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışıyor, kalan süredeki gelir kaybı ise İŞKUR tarafından karşılanıyor.
Yarım çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için, başvuru yapan kişinin doğum ya da evlat edinme tarihinden önceki 3 yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olması ve haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışması gerekiyor. Ayrıca, analık izninin bitiminden itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a şahsen, e-Devlet ya da İŞKUR e-Şube üzerinden başvuru yapılması gerekiyor.
İşverenlerin bu hakkı engelleme yetkisi bulunmuyor. Uygulamanın başladığı tarihten itibaren çalışan kadın, işverenle birlikte çalışma gün ve saatlerini belirleyerek süreci yürütüyor. Yarım çalışılan süre boyunca sigorta primleri de İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanıyor. Bu kapsamda malullük, yaşlılık, ölüm sigortası ile genel sağlık sigortası primleri, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden ödeniyor.
Kadınların hem annelik görevlerini yerine getirebilmeleri hem de mesleki yaşamlarına devam etmeleri açısından büyük önem taşıyan bu uygulama, Türkiye’de kadın istihdamını teşvik eden en somut sosyal politika örneklerinden biri olarak değerlendiriliyor. İŞKUR yetkilileri, bu destek modelinin hem kadınların ekonomik bağımsızlığını koruduğunu hem de çocukların gelişim sürecine olumlu katkılar sağladığını belirtiyor.