Poşetini sıkı sıkı tutan yaşlı bir teyzenin gözleri fiyat tabelalarında takılı kalmış. Genç bir anne ise çocuğunu kucağında taşırken domatesle salatalığın kilosunu kıyaslıyor, hangisi daha doyurucu diye düşünüyor. Pazarcının sesi ise artık daha az neşeli: “Abla o kiraz bu sene altın gibi, 300 lira. Vallahi biz de şaşkınız…” İşte bu hafta Burdur Salı Pazarı böyleydi. Renkli tezgâhların yerini endişeli bakışlar, dolu filelerin yerini yarım kiloluk alışverişler aldı. Zirai donun soğuğu sadece tarlayı değil, pazarı da, evleri de vurmaya devam ediyor...
Yurt genelinde yaşanan tarihin en büyük zirai don olayı, tarım ürünlerinde büyük zarara yol açtı. Sebze ve meyve başta olmak üzere birçok ürünü etkileyen don felaketi, Burdur Salı Pazarı tezgâhlarına da yansıdı. Üreticinin yaşadığı kayıplar pazardaki fiyatlara zam olarak döndü.
Zirai don nedeniyle meyve ve sebze üretimi büyük oranda düştü. Bu durum, tezgâhlarda hem ürün çeşidinin azalmasına hem de fiyatların artmasına neden oldu. Özellikle kiraz ve limon gibi ürünler dudak uçuklatan fiyatlara ulaştı. Salı Pazarı’nda kiraz 300 TL, limon ise 150 TL’den satışa sunuldu.
Pazar esnafı da vatandaş kadar zor durumda. Ürün tedarikinde güçlük çektiklerini belirten pazar esnafları, “Zirai don ürünleri vurdu. Artık kısıtlı ürün var, depo ürünleri var, o da pahalıya geliyor. Biz de satamıyoruz. Ne üretici ne biz kazanıyoruz, ne de vatandaş alabiliyor.” diyerek durumun ciddiyetini gözler önüne serdi.
Don felaketinin ardından ürünlerin çoğu daralan arz nedeniyle yüksek fiyatlara satılıyor. Bu durum hem tüketiciyi hem de pazarcıyı zorluyor. Üretici de esnaf da tüketici de aynı ortak şikâyette birleşiyor: “Zirai don hepimize zarar verdi.” Burdur Salı Pazarı’nda esnaflar ve vatandaşlar, tarım sektörünün tekrar toparlanması için desteklerin artırılması gerektiği dile getirildi.
Burdur Salı Pazarı’nda bu hafta bazı meyve ve sebzelerin fiyatları şu şekildeydi:
- Elma: 40 TL
- Domates: 20 TL
- Salatalık: 20 TL
- Dolmalık Biber: 50 TL
- Patlıcan: 40 TL
- Patates: 20 TL
- Soğan: 15 TL
- Şeftali: 140 TL
- Muz: 80 TL
- Kayısı: 30 TL
- Kırmızı Erik: 120 TL
- Kiraz: 300 TL
- Taze Fasulye (Şeker): 100 TL
- Vişne: 150 TL
- İncir: 75 TL
- Çilek: 75 TL
- Kabak: 30 TL
- Marul: 50 TL
- Havuç: 50 TL
- Mantar: 130 TL
- Üzüm: 100 TL
Salı Pazarı’nda sadece sebze-meyve değil, bir dönemin üretim güvencesi, köylünün alın teri, tüketicinin ‘doğal beslenme’ umudu da yavaş yavaş kayboluyor. Bu tablo yalnızca geçici bir fiyat artışı olarak değil, bir tarım politikasının sorgulanması gereken noktası olarak da okunmalı. Kirazı 300 TL’ye alacak bir alıcı belki bulunur ama o kirazı yetiştiren köylü gelecek yıl bir daha tarlasına umutla girebilir mi? Asıl mesele bu.
