Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de koronavirüs salgını, en çok ekonomik hayatı etkiledi. Alınan tedbirler, kısıtlamalar, sınırlandırmalar dolayısıyla adeta hayat durma noktasına gelirken, ekonomiler, özellikle de hizmet sektörü çok olumsuz etkilendi!.. Ülkemizde 1 Haziran 2020 tarihinden itibaren ‘kademeli normalleşme süreci’nde ekonomik çarklar yeniden dönmeye başladı. Yeni tip koronavirüs (Covid-19) tedbirleri kapsamında geçici olarak sadece paket servisi olarak hizmet veren Lokantalar normalleşme süreci çerçevesinde 1 Haziran 2020 tarihi itibariyle kapasitesinin %50 sini kullanacak şekilde yeniden hizmet vermeye başladı. Muhabirimiz Muhammet Fatih Başcı, “yeni normal, kontrollü sosyal hayat” olarak adlandırılan bu yeni dönemde şehrimizdeki  Lokantacı iş yerlerini, işletmeleri yakın mercek altına alarak, esnafların pandemi sürecinde yaşadıklarını ve normalleşme sürecinden beklentilerini dinledi. Burdur Lokantacılar ve Pastacılar Esnaf Odası Başkanı Birol Kaval; “16 Marttan itibaren İçişleri Bakanlığı’nın aldığı karar ile işletmelerimiz kapandı. Al götür servisi yapmaya başladık. Genelgeye göre 80 gün sonra çok sevinmesek de işletmelerimiz saat 22.00’a kadar açık olacağını 22.00-24.00 arası da al-götür servisi olacağını söylediler. Bizim burada Lokantacı, Pastacı, Dönerci, Dondurmacı esnafımız mağdur durumda. 80 gün sonra açılan işletmelerimiz de kasamıza 1 kuruş para düşmediği halde gıda sektörüne gelen bu yaptırım işte her masaya kolonya gibi, 10 masası olan bir işletme ne yapsın 8 liradan satılan kolonya 20 lira oldu. Dezenfekteler, ateş ölçer alınması gibi şartlar koşuldu. Şimdi ilimiz de bakıyorum herhangi bir otobüste ateş ölçülmüyor ama bizim sektörümüz de ateş ölçer alınması şuan da mecburi bunun için sıkıntı yaşıyoruz. Çünkü küçük üyelerimiz, esnafımız sıkıntı yaşıyor 80 liralık cihaz oldu 650-700 lira bunu da zaten temin edemiyoruz. Cumhurbaşkanımızın açıklamalarıyla saat 24.00’a kadar işletmelerimizin açık olacağı söylendi. Henüz bir genelge gelmedi ama Cumhurbaşkanımız bunu açıkladı. Şuan da sektörümüz de sıkıntı yaşayan bazı meslek dalları var. En çok gece dondurma satışı yapan, kokoreç satan, dönerci, çorbacı ve çiğ köfteci esnafımız, bizim kültürümüz de olan değerlerimiz bunlar. Bu esnaflarımız gece satışı yapamadığından mağdur durumda. İnşallah İçişleri Bakanlığına sizlerin aracılığıyla bu konuları dikkate alarak genelgeleri revize ederlerse bizleri çok memnun ederler. Bir konuya da açıklık getirmek istiyorum. Geçtiğimiz Cuma günü Burdur Valiliği ve İl Sağlık Müdürlüğü ile bir toplantı yaptık. Toplantı neticesinde ilimizde ki gıda sektöründe esnaflık yapan arkadaşlarımızı bilgilendirme amaçlı bir toplantı oldu. Sağlık durumumdan dolayı toplantıya katılamadım. Başkan vekilimiz, genel sekreterimiz ve denetim kurulu başkanlarımızın katılım gösterdiği bir toplantı oldu. Bazı sosyal mecralar da ilimizde başarılı bir şekilde sürdürülen pandemi sürecini hazım edemeyen kişiler bizleri Valilik ile karşı karşıya getirmeye çalıştı. Şunu söylemek istiyorum biz gece 23.00’da olsa Sayın Valimizi ve Vali Yardımcılarımıza bu konuları aktardık. Burdur Milletvekili Bayram Özçelik beyefendiye de bu sorunları dile getirdim. Ama bazı mecralarda bizleri Valilik ile karşı karşıya getirmek istediler bu tür söylemlere inanılmamasını istiyorum. Burdurlu vatandaşlarımıza da şunları söylemek isterim, gıda sektörü işi yapıyoruz zaten ilk önce biz kendi sağlımızı düşünüyoruz. Biz kendimiz sağlıklı olursak insanlara da sağlıklı bir şekilde hizmet edebiliriz. Gıda sektöründe hijyenik kurallarla işletmelerimiz açıldı. Bone, eldiven, dezenfekte, masa temizliği ile işçi-işveren dayanışmasıyla güzel bir şekilde tüm müşterilerimize hizmet verdiğimizi ve vermeye devam edeceğimizi ifade etmek istiyorum. İnşallah bu pandemi süreci de geçecek. Ülke olarak bu süreci atlatarak herkes işine, görevine sağlıklı bir şekilde devam edecek.” Göl Sulu Yemek İşletme Sahibi Tahsin Akıllı; “Pandemi sürecinde lokantalar kapanmadan 1 hafta önce işletmeyi yeni devralmıştık. Sadece 1 hafta çalışabildik. 2,5-3 ay boyunca kiraları cepten ödedik. Resmiyette devir alamadığımız için Devletten her hangi bir destek alamadık. Kira, elektrik, doğalgaz, işçilerin giderleri dâhil kendi cebimden karşıladım ama işveren olarak fazlasıyla da zor bir duruma düştüm. Normalleşme süreci kapsamında alınan tedbirler iyi ama bizi yine etkiliyor. Burdur halkı akşam saat 22.00’dan sonra dışarıya çıkar. Bizi ilk önce saat 22.00’da kapatmaya başladılar. Şimdi 24.00’e kadar uzatmışlar bizim işimiz gece zaten şuan da bugün sadece 30 liralık yemek sattım. 5 bin lira kira veriyorum, 3 tane işçi çalıştırıyorum. Geceleri işimiz daha yoğun oluyor açıkçası. Yemek verirken tabak ve kaşıklar plastik olacak dediler. Müşteri plastik tabaktan yemek istemediği için geri gidiyor. Cadde’de bir süredir park yasağı vardı. Park yasağı dolayısıyla da gelmeyen müşteriler oldu. İş yeri tedbirlerimizi aldık bunlardan memnunuz sağlığımız için alınıyor zaten bizim sıkıntımız sadece kısıtlama. Umarım bu pandemi süreci en kısa zamanda biter.” Barış Kebap Barış Kaval; “ Koronavirüs salgını nedeniyle 3 ay boyunca sadece paket sevisi olarak hizmet vermeye çalıştık. Fakat paket servisi bizim ihtiyaçlarımızı karşılamadı. Bu süreçte zaruriyetten dolayı istemesek de işten çıkarmak zorunda kaldık. Tabi Devlet arkadaşlarımıza bazı desteklerde bulundu. İşlerimiz 4’de 1’e kadar düştü. Dükkân kiralarımız, sigorta, BAĞ-KUR, vergi gibi giderlerimizi ödeme noktasında zorluk çıktı. İçeriye müşteri alamadığımız için paket servisine de yetişmek zor. Çok paket servis olarak çalışan bir iş yeri olmadığımız için önceden böyle bir hazırlığımız yoktu açıkçası oda zorladı. Sonuç olarak esnafı oldukça zorladı. Bizim bazı masraflarımız durmuyor. Özellikle kira bazı vergilerimiz ötelendi fakat zamanı geldiğinde nasıl ödeyeceğimizi bilmiyoruz. Ben şahsım adına 2020 yılını en azından borçsuz olarak kapatmayı hedefliyorum. Para kazanma gibi bir amacım yok. İnşallah çok borçlanmayız. Biz bu 3 ayı kendi ticarethanem olarak 1 sene de ancak toparlarız. Şuanda %50 oturuma açıldık. İnsanlar tedirgin bazı aileler, vatandaşlar daha henüz hiç dışarıdan yemek yememiş. Bu süreçte insanlar evde kapalı kaldıkları için yemeklerini vakit geçirme amaçlı kendi evlerinde hazırlayarak yediler. Yeni yeni vatandaş dışarıya çıkıp restoranlara, kafelere gelmeye başladı. Ama tabii ki şuan işlerimiz düşük durumda. İşlerin tamamen açılmasını sabırsızlıkla bekliyoruz. Normalleşme sürecinde uyulması gereken kurallar var. Bunlara uyuyoruz. İnşallah sağlıkla atlatırız. Pandemi ile alakalı hijyen kuralları çerçevesinde bütün önlemlerimizi aldık. Önceden de olduğu gibi hijyenli bir şekilde çalışıyoruz. Burdur’da zaten denetimler sık sık yapılıyor. Fakat biz bütün tedbirleri almamıza rağmen insanlar ’da dışarıdan yemek yeme ile alakalı bir tedirginlik var. Çünkü oturup kalkılan işletmeleriz. Oturduğum da virüs bulaşabileceği, personel ’den, içerideki havadan, solunumdan bir şey bulaşabileceği tedirginliği var. Bu süreçte bizi zorluyor. Biz bütün önlemlerimizi aldık. İnşallah en kısa zamanda normale döneriz. Solmaz Pide Salonu Aytekin Dizman; “Biz Lokantacılar olarak pandemi sürecinde diğer işletmelere yapılan destekleri göremedik. Bu dönemde çok sıkıntılar çektik. Kira desteği alamadık, elektrik, su, doğalgaz desteklerimiz olmadı. Açıkçası biz gıda sektörü esnafları olarak zor dönemlerden geçtik, İşçi paralarımızı veremediğimiz günler oldu. Paket servislerle giderlerimizi karşılamaya çalıştık. Zarar ettiğimiz günler oldu. Esnaflar olarak Devletimizden bir beklenti içerisindeydik. Ama maalesef ki kaderimiz ile baş başa kaldık. Normalleşme süreciyle birlikte servislerimiz açıldı. Normalleşme sürecine İnsanlar alışmaya başladı. En büyük sıkıntıyı da burada yaşadık. Kapasitemizin altında müşteri almamız gerektiği, masalara en fazla 2 kişinin oturabileceği söylendi bu durumdan açıkçası şahsım adına çok rahatsızdım. Özellikle denetime gelen arkadaşlar profesyonel değillerdi. Bizim yıllarca yaptığımız rutin, genel temizlikleri tekrar bize öğretmeye çalışıyorlardı. Bulaşıkların 60 derecede yıkanması gerektiğini söylediler. Ben buna katılmıyorum, katılmadığımı denetimci arkadaşlara da söyledim. 60 derecede yıkanan bulaşıklar sağlıklı ve hijyenik değildir. Ben müşteriye sunduğum çayı bile hijyen kurallarına uyarak en az 80 derece de kaynatıp sunuyorum. Ateş ölçer istediler, dezenfekte ünitesi istediler evet hijyen kurallarına elbette uyuyoruz ama bunların bir maliyeti var. Zaten 3 ay boyunca zararına çalıştık, en azından dezenfekte yardımı yapılabilirdi. Ateş ölçere kesinlikle katılmıyorum eğer uyulması gereken bir kural varsa, pandemi sürecinde bir bedel ödenmesi gerekiyorsa bu bedeli sadece gıda ile uğraşan esnafların ödemesine karşıyım. Yetkililerin bizlere karşı biraz da olsa anlayışlı olmalarını istiyorum. Pandemi süreci devam ediyor. Esnafların işleri düzeldi sanıyorlar ama hala daha kirasını ödeyemen, iş yerini kapatma noktasına gelmiş olan esnaf arkadaşlarımız var. Dayanabildiğimiz kadar dayanmaya devam edeceğiz. Seher Pide Özdinç Altındal; “Esnaflar olarak gerçekten bunaldık, sıkıldık. Günü birlik kazandıkları para ile geçinen kişileriz esnaf olarak bu süreçle birlikte sıkıntılı günler yaşadık. Esnaflar olarak bugüne kadar kendi tırnaklarıyla bugüne gelen kişileriz. Her hangi bir yerden ekstra bir geliri olmayan kişiler. Bu süreç gerçekten çok zorladı. Burdur’un kapasitesi belli dışarıdan gelen kişiler olmadıktan sonra gıda sektörü bitmiş durumda. Biz bunu ayakta tutmaya çalışıyoruz. Psikolojik olarak da sıkıntıya giren, aile düzenini bozma noktasına gelen arkadaşlarımız var. İş yerlerini kapatma noktasına gelen arkadaşlarımız var. Bu yılı artık unutmak istiyoruz umarım gelecek yıl her şey düzene girer.