Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler felaketinin ardından il il fay hattı sorgulama işlemleri hız kazandı. Fay hattı sorgulama işlemleri e-Devlet ve MTA üzerinden üzerinden yapılabilmektedir. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) yenilenmiş diri fay haritasına göre Türkiye'de 45 il ve toplamda 110 ilçe doğrudan diri fay üzerinde oturmaktadır. Deprem kuşağında yer alan Türkiye'de aktif fay hatları sebebiyle sıklıkla deprem yaşanmaktadır. Kahramanmaraş ve Hatay'da peş peşe meydana gelen deprem felaketlerinin ardından, "Fay hattı sorgulama nasıl yapılır, Evimin altından fay hattı geçiyor mu?" soruları gündeme geldi. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) diri fay hattı haritası ile e- Devlet fay hattı sorgulama. VİMİN ALTINDAN FAY HATTI GEÇİYOR MU? Aşağıdaki adrese tıklayarak harita üzerinden bulunduğunuz konuma ulabilirsiniz. Ekranın yan tarafından Faylar sekmesini ve Depremler sekmesinden ise Son 24, son 7 gün ve Son 30 gün şeklinde bulunan kutucuklara tıklayarak hangi zaman diliminde evinizin altından fay hattın geçtiğini görebileceksiniz. FAY HATTI SORGULAMASI NASIL YAPILIR? E- devlete giriş yaptığımızda parselimizin zemin özelliklerini de görebiliyoruz. Dolayısıyla doğal afet anlamında çok net bilgilere sahip olabiliriz. Bunların yanı sıra en önemli şey binaların güvenliğidir. Binalarda mühendislik hizmeti alınmamışsa o bina güvenli bina değildir. Öncelikle zemin etüdü yaptırılması gerekiyor. Bu etütle fay hatlarına ne kadar mesafede olduğu bilinmelidir. Ev fay hattının üzerindeyse ona göre tedbirler alınabilir. Zemin etüdü mevcut binalara da yapılmaktadır. Sadece yeni yapılan binalar değil. Bundan sonra beton, demir ve proje uygunluğunu test ederek güvenli bir bina olup olmadığını net şekilde öğrenebilir. Eğer bina sağlam değilse güçlendirme yapılabilir. MTA YENİLENMİŞ DİRİ FAY HATLARINI PAYLAŞTI Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) yenilenmiş diri fay haritalarını sitesinde yayınladı.MTA tarafından hazırlanan Türkiye Diri Fay Haritasına göre, Türkiye'de 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek 485 diri fay bulunuyor. Paylaşılan haritaya göre ise Türkiye'de doğrudan diri fay üzerine oturan, 45 il alanı üzerinde 110 ilçe bulunuyor. Fay üstünde bulunan iller ise, Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bolu, Burdur, Bursa, Bingöl, Denizli, Eskişehir, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Manisa, Muğla, Kocaeli, Konya, Osmaniye, Sakarya ve Tokat’ın yanı sıra 110 ilçe de fay üzerinde. FAY NEDİR? Yerkabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, (üzerinde deprem olan ve hareket eden iki levha yada levhacık arasındaki ara yüzey) FAY olarak adlandırılır. Verev (Oblik) Atımlı Fay Fay düzlemi boyunca ortaya çıkan hareketin hem düşey hem de yatay yönde olduğu faylardır FAY TÜRLERİ NELERDİR? Dogrultu Atımlı Fay Bu tür fay düzlemleri, yeryüzünde 90 dereceye yakın dik bir konumda olan ve yerin içine doğru hafifçe eğimlenen yalnızca yatay atımın oluşturduğu yanal atımlı faylardır. Bu faylar, atımlarina öre sağ ya da sol yönlü olabilirler. Kuzey Anadolu Fayı, sağ; Doğu Anadolu Fayı ise sol yönlü doğrultu atımlı faylardır. Diri Fay Son Tarihsel dönemde deprem oluşturmuş olan tüm faylar diri fay olarak isimlendirilir. Bu fayların dirilikleri sadece yazılı tarihsel kataloglardan değil aynı zamanda tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir. Genç kuvaterner çökellerini (2 milyon yıldan daha yaşlı olmayan) kesen faylar, ötelenmiş genç akarsu yatakları, ötelenmiş akarsu – denizel şekiller, basınç sırtı yada çöküntü gölcükleri, uzamış sırtlar gibi genç morfolojik şekiller oluşturmuş faylar, diri faylardır. Normal Atımlı Fay Bu tür faylarda fay düzleminin bir tarafındaki blok yükselirken diğer tarafındaki düşerek uzaklaşır. Burada hareket yine göreceli olarak gelişmektedir. Bir başka değişle, bir blok yükselirken diğeri yerinde durabilir yada bir taraf yerinde dururken diğer taraf düşebilir. Örneğin; 1970 Gediz ve 1995 Dinar depremi ile ilgili faylar bu türden normal atımlı faylardır. Ters Atımlı Fay Bu tür faylar da düşey atımlı faylar olup, yalnızca fay düzlemi boyunca hareket eğim yönüne göre ters yönde olmakta ve bloklar birbirine göre yaklaşmaktadır. Örneğin; 1975 Lice depremi ile ilgili faylar ters atımlı faylardır. Verev (Oblik) Atımlı Fay Fay düzlemi boyunca ortaya çıkan hareketin hem düşey hem de yatay yönde olduğu faylardır. Kaynak Habertürk