Emeklilik sisteminde köklü bir değişiklik gündemde. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, uzun süredir tartışma konusu olan “son 7 yılın 1260 günü” kuralını kaldırmaya hazırlanıyor. Mevcut sistemde Bağ-Kur’lular, 9 bin prim günü ile emekli olabilirken; SSK (4A) kapsamında çalışanlar için bu süre 7.200 gün. Bu durum Bağ-Kur sigortalılarını dezavantajlı konuma düşürüyordu. Ancak özellikle 2008 öncesi sigorta girişi olanlar, son 7 yılda 1260 günü SSK’dan yatırarak erken emeklilik imkânı elde edebiliyordu. Yeni düzenleme ile bu yolun kapanması gündeme geldi.
Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’nın tek çatı altında toplandığını hatırlattı. Yılmaz, “Emeklilikte hangi kurumun şartlarına tabi olunacağı, özellikle 2008 öncesi sigorta girişi olanlar için son 7 yıllık prim dağılımına göre belirleniyordu. Bu dönemde 1260 gün hangi kurumdan yatırıldıysa, emeklilik o kurumun koşullarına göre şekilleniyordu,” dedi.
Yeni sistemde bu uygulamanın sona erdirilmesiyle birlikte, 2008 sonrası işe girenler için primlerin çoğunluğunun hangi sigorta koluna yattığı dikkate alınacak. Bu kapsamda; SSK’dan 7.200 gün, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’ndan ise 9.000 gün prim ödemesi gerekecek. Aradaki 1.800 günlük fark, Bağ-Kur’lular için emeklilik yaşını ortalama 5 yıl geciktiriyor.
Ancak kamuoyunda konuşulan düzenleme yalnızca bir eşitleme değil; aynı zamanda küçük esnafa yönelik yeni bir hak tanınması anlamına da geliyor. Bakanlığın üzerinde çalıştığı formüle göre, küçük esnaf için Bağ-Kur prim günü şartı 7.200 güne düşürülebilir. Böylece çay ocağı işleten, sokak arasında bakkallık yapan, berberlik, manavlık gibi işleri sürdüren yüz binlerce Bağ-Kur’lu, 5 yıl daha erken emekli olabilecek.
Bu düzenlemenin hayata geçmesi durumunda, SSK ve Bağ-Kur emeklilik şartları eşitlenecek, “son 7 yılın 1.260 günü” kuralı ise tarih olacak. Böylece karmaşık sistem sadeleştirilecek ve suiistimallerin önüne geçilecek. Uzmanlar, bu adımın hem sosyal güvenlik sistemi açısından sürdürülebilirliği artıracağını hem de çalışanlar arasında daha adil bir emeklilik süreci yaratacağını vurguluyor.
Öte yandan düzenlemenin yasalaşması halinde, sadece geçmişe dönük değil, gelecek dönemde emekli olacaklar için de yeni kriterler geçerli olacak. SGK tarafından yapılacak açıklama ve Resmi Gazete’de yayımlanacak yönetmelik ile süreç resmiyet kazanacak. Şu an için resmi karar açıklanmadı ancak çalışmalarda sona yaklaşıldığı belirtiliyor.
Bağ-Kur’lular için kritik önem taşıyan bu gelişmeler, emeklilik planlaması yapan milyonlarca vatandaşı doğrudan ilgilendiriyor. Yeni sistem yürürlüğe girdiğinde, emeklilik hesaplarının yeniden yapılması ve planların buna göre güncellenmesi gerekecek.