Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Genç, 2009 yılında tesadüfen keşfettiği ve Lathyrus tefennicus adıyla Dünya Literatürüne giren bitkinin koruma altına alınması için 11 yıldır uğraşıyor.

2009 yılında Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Tefenni Meslek Yüksek Okulu müdürlüğü yaptığı dönemde arazi çalışması sırasında tesadüfen fark ettiği bitki türünü 2011 yılında ‘Lathyrus tefennicus’ adıyla tescil ettiren Genç, 11 yıldır bitkinin koruma altına alınması çalışmalarını sürdürüyor.

Prof. Dr. Hasan Genç; “Bu bitki baklagiller familyasından Lathyrus tefennicus. İlk defa 2009 yılında bir arazi çalışması sırasında rastladım, bu bölgede çok yaygın. İnceledim, yeni bir tür olduğuna karar verdim ve adına Lathyrus tefennicus dedim. Dünyanın herhangi bir yerinde Lathyrus tefennicus denildiği zaman Burdur’un Tefenni İlçesi’nden bir bitki olduğunu anlamış olurlar. Bu aynı zamanda eko turizm veya bir başka ifadeyle flora turizminin konusu olarak da değerlendirilebilir. Böylece flora turizmine kazandırılmış olur. Bitkilerin tanıtımı için de böyle projeler önemlidir. Dünyada eko turizm ya da flora turizmi son derece gelişmiş durumda bizler de bu alanda çalışmalar yapabiliriz.” dedi.

“Türkçe adını Tefenni Moru olarak belirledik”

Lathyrus tefennicus’un dünyada sadece Tefenni İlçesi’nde yetiştiğini söyleyen Genç; “Bitkiyi bulduğum 2009 yılından bu yana bu bitki üzerinde daha ayrıntılı çalışıyorum. Fakat bir türlü koruma altına alınamadı veya aldıramadık. Koruma altına alma projesi çıktı ama Bakanlıktan ekonomik destek çıkmadı. Ben istiyorum ki Burdur’da, Tefenni’de bu bitkiye sahip çıkılsın, korunsun. Ben şöyle demiştim; ‘bu bitkinin resimlerini Tefenni’deki resmi dairelere asalım, herkes bilsin burada yetiştiğini. Dünyada bir sürü bitki var ama Türkiye’de yaklaşık 12 bin bitki taksonu var (Tür Alttür ve varyete düzeyinde). Avrupa’daki bütün ülkelerin bitki taksonlarının sayısı kadar bitki sadece ülkemizde. Bu 12 bin bitkinin 4 bin civarı ise sadece Türkiye’de yayılış gösteriyor. Bu bitkilere endemik bitkiler diyoruz. Lathyrus tefennicus’da bunlardan bir tanesi. Türkçe adını da Tefenni Moru olarak belirledik. Böylelikle Tefenni’nin de fahri tanıtım elçisi olduğumuz söyleyebiliriz. Bizim amacımız bu bitkiyi korumak, tanıtmak, daha doğrusu güncel tutmak.” diye konuştu.

“Dünya literatürüne 2011 yılında eklendi”

“Bitkimiz Mayıs ayları sonunda Haziran ayları sonuna kadar çiçek açar” diyen Genç; “Bezirgan Yaylası yolunda tamamen bir rastlantı olarak bu bölgede bulduk. Makalesini yaptık ve dünya literatürüne 2011 yılında eklendi. İnsanlar bunun burada varlığından da habersiz. Belki bunu dünya literatürüne eklemek bize nasip oldu ama Tefenni’deki bütün kamu görevlilerine ve vatandaşlara Tefenni Moru’nun korunması ve tanıtımı konularında önemli iş düşüyor. Son yıllarda Türkiye’nin değişik bölgelerinde bitkiler koruma altına alınıyor, koruma projeleri yapılıyor. Bazıları diyor ki alıp bunu başka yere götürelim bu durumu kabul etmemiz mümkün değil, çünkü bu bitkinin doğal yayılış alanı burasıdır.” ifadelerini kullandı.

Lathyrus tefennicus’un baklagiller familyasından olması dolayısıyla protein bakımından son derece zengin olduğunu anlatan Genç şunları söyledi; “Belki de buralara keçi sürüleri çok fazla gelmediği için yiyemiyorlar. En güzel tarafı çok yıllık bitki olması üst tarafından yese bile seneye tekrar filizlenme sağlıyor. Koruma altına alabilirsek binlerce yıl doğada varlığının devamını sağlayabiliriz.”