Editör: TE Bilisim
Çocuklarda saç koparma: Nedeni baş edilemeyen stres olabilir
Çocuklar en az yetişkinler kadar strese maruz kalabiliyor ve stres altında da yetişkinlerdekine benzer çeşitli psikolojik sorunlar baş gösterebiliyor. Bu sorunlardan biri, Saç Yolma Hastalığı yani İlkokul ya da ergenlik çağındaki kimi çocuklarda tırnak yeme, saç-kirpik koparma benzeri davranışlar gözlemlemek mümkün. Davranışlar farklı olsa da, aslında altında yatan nedenler benzer olabiliyor. Haberimizde çoğunlukla çocukluk çağında başlayan Saç Yolma Hastalığı yani Trikotillomani'yi ve nedenlerini araştırdık.
Saç yolma, çocukların belirli bir stres karşısında tepki olarak ortaya koyduğu bir davranış sorunu olarak tanımlanıyor. Yani Trikotillomani olarak isimlendirilse de, hastalığın altında tetikleyici farklı psikolojik nedenler olabiliyor. Bu tetikleyicilerin başında "stres" bulunuyor. Çocukların baş edemedikleri stres, çeşitli davranış sorunları olarak ortaya çıkıyor. Çocuk ve Ergen Psikoloğu Prof. Gülsen Erden ile Trikotillomani ve altında yatan nedenleri konuştuk. Ailelere öneriler aldık...
Trikotillomani'nin belirtileri neler?
Daha çok dokuz on yaşlarından itibaren gözlenen bir sorun diyebiliriz. Erken yaşlarda çok sık rastlamasak da erken çocukluk döneminde de ortaya çıkabilir. Çocuk, özellikle çok gergin ve sıkıntılı zamanlarda saç kıllarını yolmaya başlayabilir sorunun nedeni anlaşılmayıp uygun müdahale edilmezse hastalığın bulguları da yerleşir. Saç, belirli bölgelerle sınırlanmadan yolunabilir ve kafa derisinde açıklıklar meydana gelir. Kız ve erkek çocuklarda görülme oranında büyük farklılık olmasa da, kızlarda saçların daha erken dikkat çektiği için tedaviye erken yönlendirildiklerini görüyoruz.
Trikotillomani neden ortaya çıkar?
Çocuklar herhangi bir zorluk yaşandığında sıkıntılarıyla baş edebilecek çözme becerilerine sahip değillerse, o sıkıntıya eşlik eden bir davranış olarak saç yolma davranışı ortaya çıkıyor. Çünkü saçı yolduktan sonra çocuk gerginliğinin azaldığını, rahatladığını hissediyor. Bu nedenle de saç yolma davranışı tekrarlayıcı şekilde gelişiyor ve hatta ciddi sorun haline geliyor. Kafa derisinde ciddi açıklıklar oluyor. Çocuk saçını kopardığında stresinin azaldığını ve rahatladığını hissediyor. Çocuk saç yolma dışında kaşını, kirpiğini de yolabilir, tırnak yeme de gözlenebilir. Ayrıca saç kıllarını yutuyorsa, karın ve bağırsak hastalıkları gibi başka fiziksel belirtiler ortaya çıkabilir. Aslında bütün bunlar ruhsal sıkıntının uyum becerileriyle normal yollarla çözümlenemediği durumlarda üst üste eklenerek daha ağır sorunlara doğru gider. Dolayısıyla, saç yolma hastalığının nedenleri üzerinde özellikle durmak gerekir.
Peki bir çocuğu saç yolmasına yol açacak kadar strese ne itebilir?
Genellikle çok çeşitli psikolojik sorunlara eşlik eder saç yolma hastalığı. Örneğin kaygı bozukluklarında görebiliriz. Depresyon, otizm veya dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğunda da çocuklarda saç yolma davranışını beraber görebiliriz. Çocuğun ağır travmatik yaşantısı olabilir. Deprem, sel gibi felaketlerde ailede yaşanmış kayıplar nedeniyle çocuk çok yalnız ve çaresiz hissetmiş olabilir. Fiziksel, duygusal, cinsel istismara maruz kalmış olabilir.
Okulda yüksek başarı beklentisi nedeniyle aşırı baskı hisseden ya da akran zorbalığına uğrayan çocuklar da, ağır sıkıntı ve stres duyguları ile baş etmede bu yolu çözüm olarak görebilir. Çocuk saç kopararak rahatladığını fark ederse, bilinç dışı bir şekilde bu davranışı devam ettirir.
Kaynak : (TRT Haber)