Doç. Dr. Canan Dağdeviren'in yeni icadı meme kanserini erkenden tespit edecek
Massaschusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) görev alan Doç. Dr. Canan Dağveren ekibiyle beraber geliştirdiği sütyen içine yerleştirilebilen yeni cihaz, meme kanseri riski yüksek olan hastaların daha sık izlenmesine olanak sağlayabilecek.
Meme kanseri en erken evrelerde teşhis edildiğinde hayatta kalma oranı neredeyse yüzde 100. Ancak daha sonraki aşamalarda tespit edilen tümörler için bu oran yaklaşık yüzde 25'e düşüyor.
MIT Media Lab'de doçent olan Canan Dağveren ve ekibi, meme kanseri hastalarının genel sağkalım oranını iyileştirme umuduyla, insanların tümörleri henüz erken evrelerdeyken tespit etmelerini sağlayabilecek giyilebilir bir ultrason cihazı tasarladı. Özellikle, rutin mamogramlar arasında meme kanserine yakalanma riski yüksek olan hastalar için hayat kurtarıcı olabilir.
MIT'den yapılan açıklamaya göre, cihaz, sütyene takılabilen esnek bir yama şeklinde ve kullanıcının bir ultrason takip cihazını yama boyunca hareket ettirmesine ve meme dokusunu farklı açılardan görüntülemesine olanak tanır. Yeni çalışmada araştırmacılar, tıbbi görüntüleme merkezlerinde kullanılan ultrason probları ile karşılaştırılabilir çözünürlükte ultrason görüntüleri elde edebildiklerini gösterdi.
Çalışmanın kıdemli yazarı Doç. Dr. Dağdeviren,
"Ultrason teknolojisinin formunu evinizde kullanabileceğiniz şekilde değiştirdik. Taşınabilir, kullanımı kolay ve meme dokusunun gerçek zamanlı, kullanıcı dostu bir şekilde izlenmesini sağlıyor" dedi.
KANSER HASTASI TEYZESİ İLHAM OLDU
Bu proje için Dağdeviren, düzenli kanser taramaları yaptırmasına rağmen 49 yaşında geç evre meme kanseri teşhisi konulan ve altı ay sonra vefat eden teyzesi Fatma Çalışkanoğlu'ndan ilham aldı. O zamanlar MIT'de doktora sonrası araştırmacı olan Dağdeviren, teyzesinin başucunda, sütyene yerleştirilebilecek ve meme kanseri açısından yüksek risk altındaki bireylerin daha sık taranmasını sağlayacak bir teşhis cihazının kaba bir şemasını çizdi.
Düzenli olarak yapılan mamografiler arasında gelişen meme tümörleri, tüm meme kanseri vakalarının yüzde 20 ila 30'unu oluşturuyor ve bu tümörler rutin taramalar sırasında bulunanlardan daha agresif olma eğiliminde oluyor.
"HEDEF, HAYATTA KALMA ORANINI YÜZDE 98'E KADAR ÇIKARMAK"
Dağdeviren,
"Amacım mamografiler arasında gelişen kansere yakalanma olasılığı en yüksek olan kişileri hedef almak. Daha sık taramalarla hedefimiz hayatta kalma oranını yüzde 98'e kadar çıkarmak" dedi.
Dağdeviren, kullanıcının istediği zaman görüntüleme yapabilmesine olanak tanıyan minyatür bir ultrason tarayıcı tasarladı. Bu tarayıcı, tıbbi görüntüleme merkezlerinde kullanılan aynı türde ultrason teknolojisine dayanıyor.
Araştırmacılar cihazı giyilebilir hale getirmek için bal peteği benzeri açıklıkları olan esnek, 3D baskılı bir yama tasarladı. Bu yama, mıknatıslar kullanılarak, ultrason tarayıcısının cilde temas etmesini sağlayan açıklıklara sahip bir sütyene takılabiliyor. Ultrason tarayıcı, altı farklı konuma hareket ettirilebilen küçük bir izleyicinin içine yerleştirilerek tüm göğsün görüntülenmesine olanak tanıyor. Tarayıcı ayrıca farklı açılardan görüntü almak için döndürülebiliyor ve çalıştırmak için herhangi bir özel uzmanlık gerektirmiyor.
Türk bilim insanı Canan Dağdeviren'den tarihe geçecek icat: Meme kanserini erkenden teşhis ediyor!
MIT'de görev alan Türk bilim insanı Dr. Canan Dağdeviren'in öncülüğündeki ekip, meme kanserine yönelik devrimsel bir çalışmaya imza attı. 'Giyilebilir ultrason cihazı' tasarlayan bilim insanları, meme kanserini erkenden tespit edebilen bir icat geliştirdi. Söz konusu cihaz, meme kisti bulunan 71 yaşındaki bir kadın üzerinde test edildi ve erken evredeki tümörleri tespit etti.
ABD'de geliştirilen bir proje kapsamında bilim insanları, "giyilebilir ultrason cihazı" tasarladı. Sütyenin kuplarına yerleştirilebilen parçalar, dokudaki küçük değişiklikleri yakalayıp kanseri erkenden teşhis edebiliyor.
The Telegraph’ın aktardığına göre; söz konusu projenin ilk planları, düzenli taramalara rağmen 49 yaşında ileri evre meme kanserinden hayatını kaybeden teyzesi Fatma Çalışkanoğlu’nun başucunda çizimler yapan Massachusetts Institute of Technology’den (MIT) Dr. Canan Dağdeviren’e ait.
VAKALAR ERKENDEN TESPİT EDİLECEK
Kadınlara düzenli olarak üç yılda bir meme kanseri taraması yapması önerilse de vakit aralıkları arasında meydana gelen tümörler kanser vakalarının yüzde 20-30’unu oluşturuyor. Giyilebilen ultrason cihazı sayesindeyse kontroller arasında oluşan vakalar erkenden tespit edilebilecek. Söz konusu parçalar ciltle temas etmesine izin veren açıklıkları olan özel bir sütyene takılıp altı farklı pozisyonda hareket ettiriliyor. Böylelikle tüm meme görüntülenebiliyor.
CİHAZI ÇALIŞTIRMAK İÇİN UZMANLIK GEREKMİYOR
Cihazın çalıştırılması için herhangi bir özel uzmanlık gerektirmediğinden evde rahatlıkla kullanılabilir. Araştırmacılar, pilot çalışma kapsamında cihazı meme kisti bulunan 71 yaşındaki bir kadın üzerinde test etti. Denemede, erken evredeki tümörleri tespit edilebildi.
Araştırmacıların ultrason görüntülerini görmek için kliniklerde kullanılana benzer bir makineye bağlamaları gerekiyor ancak bir akıllı telefon boyutunda taşınabilir bir görüntüleme cihazı üzerinde çalışmalar devam ediyor.
(kaynak: haberturk.com ve karar.com)
